اگر شما هم از طبیعت‌گردان، کوهنوردان و گردشگران فعال هستید، پیشنهاد می‌شود سفر به پارک ملی لار را از دست ندهید. دشت لار واقع در مرز بین استان تهران و استان مازندران، از زیباترین و بکرترین طبیعت‌های ایران است. این دشت در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده و نمای زیبایی از قله یکتا دماوند ارائه می‌دهد. همچنین انواع فعالیت‌های کوهنوردی، قایق‌سواری، دوچرخه‌سواری و ماهیگیری در این پارک امکان‌پذیر است. با سفر به این منطقه در فصل بهار، به‌ویژه خرداد ماه، از زیبایی‌های دشت شقایق نیز بهره‌مند می‌شوید.
پارک ملی لار کجاست؟
منطقه حفاظت شده دشت لار دماوند یا همان پارک ملی لار، در مرز استان تهران و مازندران در البرز مرکزی نزدیک دامنه جنوب غربی دماوند و در فاصله ۷۰ کیلومتری شرق تهران قرار گرفته است. لازم به ذکر است، دشت لار حدود ۷۵۳,۰۰۰ هکتار وسعت دارد، که فقط حدود ۳۱,۰۰۰ هکتار آن به عنوان پارک ملی لار شناخته می‌شود.
این منطقه حفاظت شده، زیستگاه انواع گونه‌های گیاهی و جانوری بوده و از طبیعت بکر و چشم‌اندار خیره‌کننده رو به قله دماوند برخوردار است. همچنین هیچ‌گونه بافت مسکونی در این منطقه دیده نمی‌شود که اصلی‌ترین مزیت آن محسوب می‌شود.
تاریخچه پارک ملی لار
با مراجعه به کتب تاریخی، نام لار را در دوران مختلف بسیار مشاهده می‌کنید. لار از همان ابتدا، به دلیل آب و هوای مطبوع و بی‌نظیر خود، استراحتگاه و تفرجگاه پادشاهان دوره‌های مختلف ایران بوده است. منطقه لار در گذشته جزوی از ناحیه تاریخی قصران از توابع شهر ری به شمار می‌رفت و از آن به عنوان لار قصران هم یاد می‌شود. اما بعدها در سال ۱۳۵۴ دست لار با نام پارک ملی لار، در میان مردم به شهرت ویژه‌ای رسید.
بهتر است بدانید، در سال ۱۳۶۱ با تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست، درجه حفاظت دشت لار کاهش یافت و مجددا در سال ۱۳۷۰، بخش‌هایی از آن به عنوان پارک ملی لار، شناخته شد.
گونه‌های گیاهی و جانوری پارک ملی لار
پارک ملی لار، به دلیل شرایط اقلیمی و آب و هوای مطبوع، پوشش گیاهی مناسب و رودخانه‌های متعدد از انواع گونه‌های جانوری و گیاهی برخوردار است. وجود برخی گونه‌های کمیاب در این منطقه، سبب افزایش حفاظت آن و ممنوع شدن شکار و تیراندازی در برخی نقاط شده است. در ادامه به بررسی بافت گیاهی و جانوری پارک ملی لار می‌پردازیم:
گونه‌های گیاهی پارک ملی لار
در منطقه پارک ملی لار، مجموعاً حدود ۴۰۰ گونه گیاهی که تقریباً به ۴۸ تیره تعلق دارند، یافت می‌شود. از این گونه‌ها حدودا ۳۳۸ گونه آن به صورت دائمی در منطقه وجود دارند و باقی به صورت فصلی می‌رویند. همچنین لازم به ذکر است، در این میان حدود ۳۵ گونه مختص به اقلیم ایران است.
این گونه‌های گیاهی شامل انواع گیاهان سرسبز، دارویی و گل‌های رنگارنگ از قبیل گون، خرگوشک، آویشن، شنگ، لواش، سیرک، پیازک، قارچ وحشی، کاسنی، گلپر، شیرین بیان، باریجه، چای کوهی، بارهنگ و والک و همچنین گل‌های زیبایی مانند زنبق وحشی بنفش و ارغوانی، مرغک، گل زرد و شقایق هستند.
بهتر است بدانید، به دلیل مراتع پر گل و وسیع پارک ملی لار و تنوع گیاهی آن، از اوایل خرداد تا اواخر شهریور، به زنبورداری در این منطقه نیز می‌پردازند. همچنین زیبایی خیره‌کننده پوشش گیاهی این منطقه، نظر طبیعت‌گردان و دوست‌داران محیط زیست را به خود جلب کرده است.
گونه‌های جانوری پارک ملی لار
از آنجایی که پارک ملی لار، از موقعیتی کوهستانی و آبی با آب و هوایی ویژه برخوردار است، بنابراین انواع گونه‌های جانوری از قبیل پرندگان، پستانداران و خزندگان مختلف در این منطقه به چشم می‌خورند. به طور کلی، انواع گونه‌های جانوری پارک ملی لار عبارتند از:
- ۱۰۰ گونه پرنده کمیاب شامل کبک، عقاب، سارگپه، درنا، فلامینگو، دلیجه، کبک دری و عقاب طلایی
- گونه‌های پستاندارانی از قبیل کل و بز، قوچ، خرگوش، سمور، میش البرز مرکزی، خرس قهوه‌ای، پلنگ، گرگ، روباه، گراز و گربه وحشی
- دوزیستان و خزندگان زیبایی مانند افعی، افعی دماوندی، افعی البرزی، مار، مارمولک، بزمجه، لاک‌پشت و قورباغه
- ماهی قزل‌آلای خال قرمز، به‌عنوان نادرترین گونه ماهی قزل‌آلا؛ لازم به ذکر است، قزل‌آلا خال قرمز دو گونه ساکن و مهاجر دارد که نوع مهاجر آن، پیش‌تر، به‌جای دریاچه لار به دریای خزر مهاجرت می‌کرده است، اما در حال حاضر باتوجه‌به ایجاد سد لار، به این دریاچه می‌رود.
تفریحات پارک ملی لار
پارک ملی لار، به دلیل برخورداری از طبیعت بکر و چشم‌اندازهای خیره‌کننده، علاوه بر لذت‌بردن از مناظر اطراف و استراحت در آب‌وهوای بسیار عالی، از امکانات و تفریحات دیگری مانند کوهنوردی، ماهیگیری و مواردی از این قبیل برخوردار است، که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
کوهنوردی
به دلیل اینکه پارک ملی لار، در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده است، انواع کوه‌های معروف ایران از جمله کوه دماوند، کوه دیو آسیاب، کوه یخ‌کمر، کوه گل‌زرد، کوه پهنک، کوه زرشکی، کوه کمردشت، کوه نمک کوسر، کوه سیاه چال، کوه آرو برارو، کوه اسب کلک، کوه کافر راه و کوه کبود در این منطقه وجود دارند و برای علاقه‌مندان به کوهنوردی امکانات تفریحی بسیار مهیجی را فراهم می‌کنند.
ماهیگیری
بسیاری از گردشگران علاقه‌مند به فعالیت‌هایی از قبیل ماهیگیری هستند. وجود انواع گونه‌های ماهی در آب‌های جاری در رودخانه‌ها و سد پارک ملی لار، این امکان را به آن‌ها می‌دهد تا با دریافت پروانه ویژه صید روزانه از واحدهای محیط زیست قوشخانه، پلور و دلیچای، از اوایل خرداد تا پایان شهریورماه به ماهیگیری در سد لار بپردازند.
دوچرخه‌سواری
در تمام فصول سال، تورهای متعدد دوچرخه‌سواری برای دوچرخه‌سواری در طبیعت بکر و خوش آب و هوای این منطقه و بر روی تپه‌ها و دامنه کوه‌های آن به پارک ملی لار، سفر می‌کنند.
آفرود
یکی از هیجان‌انگیزترین تفریحات دشت لار، به عنوان زمینی مسطح و بکر، مسابقات آفرود است. البته لازم به ذکر است، در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی و زیست محیطی آفرود می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به طبیعت پارک ملی لار بزند؛ بنابراین توصیه می‌شود، از رانندگان حرفه‌ای کمک بگیرید.
پیک نیک و عکاسی
یکی از بهترین و مناسب‌ترین طبیعت‌های ایران برای استراحت، پیک‌نیک و وقت گذراندن با خانواده، پارک ملی لار است. البته باید بدانید که آتش روشن‌کردن در این منطقه ممنوع است اما می‌توانید ساعاتی را در آب‌وهوای مطبوع این منطقه سپری کرده و عکس‌های بسیار زیبایی از چشم‌انداز قله دماوند و دشت شقایق ثبت نمایید.
جاذبه‌های دیدنی اطراف پارک ملی لار
علاوه بر زیبایی‌های طبیعی دشت لار، جاذبه‌های طبیعی و گردشگری دیگری نیز در این منطقه وجود دارد، که بازدید از آن به شدت توصیه می‌شود. در ادامه به معرفی دیدنی‌های اطراف پارک ملی لار می‌پردازیم:
سد لار
سد لار در فاصله ۷۵ کیلومتری شمال شرق تهران و در فاصله ۱۰۰ کیلومتری شهر آمل قرار دارد. عملیات احداث این سد در سال ۱۳۵۳ آغاز شد و در سال ۱۳۶۱ به پایان رسید. از آب پشت این سد برای تامین آب مورد نیاز مناطق اطراف استفاده می‌شود. همچنین در برخی ماه‌های سال، گردشگران می‌توانند با دریافت پروانه صید، در این سد به ماهیگیری بپردازند. علاوه بر این موارد، آب این سد را به نیروگاه کلان و سد لتیان جهت استفاده نیروگاه‌های منطقه نیز منتقل می‌کنند.
دشت شقایق‌ها
دشت شقایق یکی از زیباترین و معروف‌ترین جاذبه‌های طبیعی ایران است. گردشگران می‌توانند در اواخر فصل بهار، در خرداد ماه، در کنار بازدید از پارک ملی لار، از این دشت نیز دیدن کرده و عکس‌های یادگاری بسیار زیبایی ثبت نمایند.
دریاچه دیو آسیاب
دیو آسیاب، دریاچه‌ای دایره‌ای شکل با قطر ۲۰ و عمق ۲ متر است که در میان تپه‌ای آهکی به عمق ۱۰ متر قرار دارد. آب این دریاچه از چشمه‌ای جوشیده می‌شود که مزه‌ای ترش دارد و دمای آن بین ۵ تا ۱۰ درجه سانتی گراد است. رنگ آب، به دلیل میزان آبدهی و آلودگی آب از آبی روشن تا خاکستری متغیر است.
دریاچه سد لار
دریاچه‌ای در پارک ملی لار وجود دارد، که بر اثر احداث سد لار در سال ۱۳۶۱ به وجود آمده است و یکی از مرتفع‌ترین دریاچه‌های ایران محسوب می‌شود. این دریاچه با وسعت ۲۹ کیلومترمربع، از رودخانه‌های قزل دره، سفیدآب یا آب سفید و دلیچای تغذیه می‌کند.
رودخانه‌ها و آبشار لار
رودخانه‌های متعددی از قبیل رود لار، رود دیو آسیاب، رود سفید آب، رود ورارود، رود الرم، چهل بره، آب امام پهنک و آب سیاه چال از این منطقه عبور کرده و شرایط زیست را برای انواع گونه‌های گیاهی و جانوری فراهم می‌کنند. همچنین آبشاری خیره‌کننده و بی‌نظری از دماوند سرازیر می‌شود که جلوه‌ای شگفت‌انگیز به منطقه می‌دهد.
همچنین از سایر جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و گردشگری در اطراف پارک ملی لار، می‌توان به مواردی همچون امامزاده هاشم، آبگرم لاریجان و غار و آبگرم اسک نیز اشاره نمود.
بهترین زمان سفر به پارک ملی لار
پارک ملی لار، در تمام روزهای سال، دارای طبیعتی بکر و چشم‌نواز است و تمام فصول زیبایی‌های مختص به خود را دارد. اما به دلیل وجود کوه‌ها و ارتفاعات در این منطقه کوهستانی، ممکن است در برخی ماه‌های سال، به ویژه شش‌ماهه دوم سال، بارندگی و سرمای هوا مانع از گشت و گذار گردشگران و طبیعت‌گردان شده و کمی خطرناک باشد.
به طور کلی، ماه‌های دی و بهمن، سردترین ماه‌های سال و تیر و مرداد گرم‌ترین ماه‌های سال هستند. اما بهترین زمان برای بازدید از پارک ملی لار، خرداد ماه، هم‌زمان با روییدن شقایق‌های زیبا و بی‌نظیر دشت لار است.
مسیر دسترسی به پارک ملی لار
همان‌طور که می‌دانید پارک ملی لار، در مرز بین استان تهران و استان مازندران واقع شده است؛ بنابراین امکان دسترسی به این دشت از طریق جاده‌های این دو استان امکان‌پذیر خواهد بود. با ورود به جاده هراز از انتهای بزرگراه بابایی و گذر از رودهن و بومهن و سپس گردنه امامزاده هاشم مسیر سرپایینی شده و با سپری کردن حدود ۲-۳ کیلومتر، شکوه قله دماوند را مشاهده خواهید کرد. پس از ۱۰ دقیقه رانندگی، به مجسمه طلایی کوهنورد می‌رسید که نشان می‌دهد به شهر پلور رسیده‌اید و می‌توانید وارد فرعی شوید.
- از جاده آبعلی (تهران به‌سمت آمل) در داخل شهر پلور منشعب می‌شود. این مسیر از سه راهی پلور تا پست ورودی پاسگاه محیط‌بانی دلیچای که همان ورودی شرقی پارک ملی لار است، ادامه می‌یابد.
- مسیر گرمابدر را با ماشین شخصی تا فشم می‌توان طی کرد. این مسیر به غرب پارک ملی لار دسترسی دارد و بیشتر مورداستفاده دامداران بومی و عشایر قرار می‌گرفته است. البته لازم به ذکر است، برای عبور از این مسیر نیاز به اخذ مجوز از پاسگاه شکاربانی گرمابدر دارید.
- اگر علاقه‌مند به کوهنوردی هستید، می‌توانید مسیر لواسان – افجه – دشت هویج – به‌سمت فله پرسون – از روی گردنه به‌سمت دشت لار که حدوداً نزدیک امامزاده پنج‌تن است را، طی کنید تا به مقصد برسید.
نکات مهم سفر به پارک ملی لار
سفر به پارک ملی لار نیز، مانند سایر تجربه‌های طبیعت‌گردی و کمپ نیاز به رعایت نکات بسیار مهمی دارد. برخی از مهم‌ترین نکات که می‌بایست در گردش خود به پارک ملی لار، رعایت نمایید عبارت‌اند از:
- آنتن کافی برای استفاده از تلفن همراه وجود ندارد.
- تابش آفتاب در این منطقه شدید است و سایه طبیعی وجود ندارد.
- در این منطقه مارهای سمی و خطرناکی زندگی می‌کنند، بنابراین استفاده از گتر(ساق پا) می‌تواند تا حدی از میزان خطر بکاهد.
- این محل دارای انواع گونه‌های جانوری و گیاهی است که لازمه حضور در این منطقه رعایت موازین محیط زیستی است.
- دقت کنید، برای سفر به منطقه پارک ملی لار، حتماً لوازمی از قبیل لباس مناسب فصل، کفش مناسب، عینک‌آفتابی، کلاه آفتاب‌گیر، کرم ضدآفتاب، آب آشامیدنی، یک وعده‌غذای قابل‌حمل، فلاسک، دارو، تلفن همراه، پاوربانک، کوله‌پشتی و کیسه‌زباله را همراه خود داشته باشید.
سؤالات متداول
۱) پارک ملی لار کجاست؟
در مرز استان تهران و مازندران در البرز مرکزی نزدیک دامنه جنوب غربی دماوند و در فاصله ۷۰ کیلومتری شرق تهران قرار گرفته است.
۲) بهترین زمان سفر به پارک ملی لار چه موقعی است؟
بهترین زمان برای بازدید از پارک ملی لار، خرداد ماه، هم‌زمان با روییدن شاقیق‌های زیبا و بی‌نظیر دشت لار است.
۳) لوازم مورد نیاز برای گشت و گذار در پارک ملی لار چیست؟
لوازم مورد نیاز عبارت‌اند از: لباس مناسب فصل، کفش مناسب، عینک آفتابی، کلاه آفتاب‌گیر، کرم ضد آفتاب، آب آشامیدنی، یک وعده غذای قابل حمل، فلاسک، دارو، تلفن همراه، پاور بانک، کوله‌پشتی و کیسه زباله.
۴) تفریحات پارک ملی لار چیست؟
کوهنوردی، دوچرخه‌سواری، ماهیگیری، قایق‌رانی و پیک‌نیک و عکاسی از تفریحات پارک ملی لار است.
۵) آیا ماهیگیری در سد لار مجاز است؟
بله، شما می‌توانید با دریافت پروانه ویژه صید روزانه از اوایل خرداد تا پایان شهریور ماه به ماهیگیری در سد لار بپردازید.
سخن پایانی
در مقاله فوق به معرفی یکی از زیباترین و معروف‌ترین مناطق حفاظت شده ایران، پارک ملی لار، ویژگی‌های طبیعی و سایر امکانات رفاهی آن پرداخته‌ایم. این منطقه به دلیل دارا بودن انواع گونه‌های گیاهی و جانوری از اهمیت زیست‌محیطی بالایی برخوردار است، بنابراین بازدید از آن شرایط ویژه‌ای دارد. گردشگران می‌توانند در این منطقه به فعالیت‌های تفریحی از قبیل کوهنوردی، دوچرخه‌سواری، ماهیگیری، قایق‌رانی و پیک‌نیک و آفرود پرداخته و از جاذبه‌های معروف و دیدنی منطقه لذت ببرند.
